Volledige toelichting

Voor de verbeelding van “De Veevoederfabriek” van Koenis in Opmeer was ik al snel verleidt door een oude planologisch/economische wet, namelijk oude industrie verplaatsen om vervolgens in te vullen met woningen. Een prima plek voor de vitale senior met eventuele zorg, starters woningen en ruimten voor cultuur en ontspanning. Maar de verleiding om de toren te laten staan blijft mij aangrijpen.

Deze toren hoort ondertussen bij Opmeer, al is het niet de mooiste en heeft geen maatschappelijke waarde. Bij een rondleiding neem ik kennis van het gebouw en neem het van verdieping tot verdieping waar, eindigend op het platte dak. Wat een fabuleus uitzicht richting Alkmaar, de duinen, Wieringermeer, Medemblik, ver voorbij Hoorn en de mooiste polder van Noord Holland tussen Wognum en Heerhugowaard. Met deze inkijk geeft de fabriek haar geheimen prijs, dit is niet zomaar een fabriek. Deze is als een topsporter eind jaren 60 ontwikkeld en speelt nog steeds op het hoogste niveau mee. Voorzien van technieken en methoden waar geen sleet in zit. En oké, dit kun je ook herbouwen, maar de investering met dezelfde kwaliteit en productiemethode moet een grondprijs opbrengen welke men in het centrum van Alkmaar niet eens betaald.

Door dit verkregen realistische inzicht en de liefde voor de fabriek die in een korte tijd is ontstaan, is mijn verbeelding om de toren van een andere functie te voorzien van tafel geveegd. Ook de buurt verkend en ik kom tot de conclusie dat dit een bijzondere plek is. De toren met haar desolate uitstraling, de achterzijde van een winkelcentrum, Het bord “Spanbroek” midden in de bebouwing, maar ook het besef van historie en een goede open ruimte is hier duidelijk aanwezig. Wat zou een plein met bijbehorende functies goed op zijn plaats zijn. Hiermee ontkiemde het ontwerp om de toren van Koenis te omkleden met een toegevoegde functie. Om de uitstraling van de mastodont niet nog groter te laten lijken is een transparant volume de logische oplossing. Glazen gevels in een staalconstructie, waarin schaal en detaillering van de omgeving terug komt en de structuur van de huidige fabriek duidelijk weergeeft. En ook circulair is, dus tot op het laatste schroefje recyclebaar. Het volume blijft herkenbaar en hierdoor kan deze unieke fabriek ongestoord haar werk blijven doen. Gebruik makend van de oerdegelijke betonnen constructie wordt het nieuwe gebouw aan de voor- en rechterzijgevel gehangen.

De toren wordt voorzien van nieuwe ruimten bedoeld voor ontspanning, educatieve doeleinden en presentaties van bedrijven of instellingen. Vanuit de entree vanaf het plein zal per verdieping het Westfriese landschap zich steeds meer ontvouwen en aangekomen op het platte dak toont zich deze dan in volle glorie. Logischerwijs komen hier dan de ontmoetingsruimte, lunchroom/ restaurant met dakterras. Vanuit hier kunnen de velden met de opperdoezen ronde, bloemkolen uit het Grootslag en de witte en rodekolen uit de Langedijk waargenomen worden. Genoten en gegeten wordt er van de groenten, het fruit en de kruiden groeiend aan de verticale tuin, gericht op het zuiden en opgedeeld in buiten- en kasproducten. De verticale tuin staat symbool voor nieuwe stedelijke oplossingen en is een uithangbord voor agrarisch Westfriesland.

Een muurbloem die wordt omgebouwd tot een Grande Dame als baken in het centrum van de Westfriese omringdijk die nu gaat leven en echt iets toevoegt aan de omgeving. Heeft dit een reële kans van slagen?